İlerleme ve Din

- Din niçin medeniyetlerin en temel kaynağıdır?
- Uygarlık ile medeniyet neden aynı şeyler değildir?
- Medeniyetleri birbirinden ayıran temel kurucu paradigmalar nelerdir?
- İnsanlığın kültürel düşünsel sanatsal ve bilimsel birikimin oluşmasında neden maddi uygarlık değil de kadim medeniyetler daha belirleyici olmuştur?
- Bilim ve sanayileşme çağı din'in değil de "ilerleme dini"nin çöküşüne niçin ve nasıl yol açmıştır?
- Barbarlık paganizm sekülerizm ve maddi uygarlık arasında ne tür kopmaz ilişkiler vardır?

Yakın bir geçmişe kadar "medeniyet" denilince sadece Batı uygarlığı anlaşılıyordu. Modernliğin seküler kavramlarının ve kurumlarının tartışılmaya ve aşılmaya başlanmasıyla birlikte bu çarpık anlayış terkedildi: Medeniyet değil medeniyetlerden sözediyoruz artık. Huntington'ın "medeniyetler çatışması" tezi bir analiz ve varoluş biçimi olarak medeniyetleri yeniden dünyanın gündemine getirdi. Bu süreç insanlık tarihine medeniyetlerin serüvenlerine ilgide yoğun bir artış gözlenmesine yol açtı.